تحلیلی بر آرایش سیاسی انتخابات ریاست جمهوری دهم
کمتر از یک سال تا انتخابات ریاست جمهوری دهم باقی است اما شرایط حساس کشور باعث شده تا یک فضای انتخاباتی زود هنگام شکل بگیرد و احزاب و گروههای سیاسی از هم اکنون بحث بر سر گزینه های احتمالی و معیارهای انتخاب و نحوه اجماع بر سر یک گزینه را اغاز کرده اند.
تحلیلها در این رابطه گوناگون است : از یک طرف در اردوگاه اصلاح طلبان صحبت از اجماع بر روی یک نامزد است و حضور یا عدم حضور جناب اقای «خاتمی» برای آنها از اهمیت حیاتی برخوردار است .از سوی دیگر در اردوگاه اصولگرایان صحبت از اجماع بر روی رئیس جمهور کنونی جناب آقای «احمدی نژاد» یا شخص دیگری می باشد.به هر حال آنچه که در این انتخابات حرف اول را خواهد زد اشخاص هستند و متغیر تعیین کننده و و مهم در انتخابات آتی حضور یا عدم حضور جناب آقای خاتمی است که فعلا هنوز نظرات را شنیده وبه جمع بندی آنها می پردازد و صحبتی از حضورش به زبان نیاورده است.آنچه استراتژی دوجناح رادر انتخابات ریاست جمهوری دهم شکل می دهد حضور یا عدم حضور خاتمی می باشد . و بر مبنای حضور یا عدم حضور ایشان دو دیدگاه قابل بررسی است:
دیدگاه اول: با حضور جناب آقای خاتمی در عرصه انتخابات شاهد رقابت دوقطبی بین ایشان و جناب آقای احمدی نژاد خواهیم بود. انچه در این دیدگاه قابل بررسی است «دوئل احمدی نژاد ـ خاتمی» می باشد .به نظر می رسد در دوئل احمدی نژاد ـ خاتمی در نگاه اول شانس جناب آقای خاتمی بیشتر باشد اولا به دلیل اجماع اصلاح طلبان بر روی شخصیت محبوب و کاریز مای جناب اقای خاتمی وثانیا به دلیل نتایج و سیاست های جناب اقای احمدی نژاد به ویژه در حوزه اقتصاداما در نگاه دوم به این دوئل ممکن است شانس جناب اقای احمدی نژاد بیشتر باشد اولا به دلیل سیاست های اقتصادی و برنامه های آن برای تورم که در این اواخر شاهد آن هستیم به ویژه طرح تحول اقتصادی و ثانیا به دلیل توجه ویژه دولت جناب آقای احمدی نژاد به روستاها و شهر های کم جمعیت و محروم که بیشترین اقشار را در حضور در انتخابات به خود اختصاص می دهند.اما انچه که مسلم است عملکرد این دولت به ویژه در عرصه اقتصادی در مدت باقی مانده می تواند نتیجه دوئل احمدی نژاد ـ خاتمی را به نفع احمدی نژاد رقم زند. اما خاتمی هم برگ برنده های زیادی دارد.
دیدگاه دوم: مبتنی بر عدم حضور جناب آقای خاتمی و شکل گرفتن فضای رقابتی چند قطبی است. در صورت عدم حضور خاتمی این دیدگاه موضوعیت پیدا می کند . البته با شکل گرفتن این دیدگاه شانس جناب آقای احمدی نژاد بیشتر است . اولا بعید به نظر می رسد که با حضور جناب اقای کروبی اجماعی بین اصلاح طلبان در مورد ایشان به وجود اید زیرا از شخصیت کاریزماتیک و جذابی که جناب اقای خاتمی از آن برخوردار است محروم است. اما به عنوان یک رقیب مطرح می باشد. همچنین افرادی مانند محمد رضا عارف- محمد علی نجفی - عبد الله نوری که اگر تایید صلاحیت شوند بعید به نظر می رسد که با اقبال عمومی مواجه شوند.از طرف دیگر در صورت شکل گیری این دیدگاه در جناح اصولگرایان نیز ممکن است شکافهایی مشاهده شود و بر روی گزینه احمدی نژاد به دلیل برخی عملکردها اجماع شکل نگیرد. در اینجا ممکن است نام اشخاصی نظیر محمد باقر قالیباف- غلامعلی حداد عادل- علی لاریجانی- احمد توکلی - ناطق نوری - علی اکبر ولایتی به میان آید. اما علیرغم حضور این اشخاص باز شانس اول را جناب اقای احمدی نژاد خواهد داشت. عملکرد جناب اقای احمدی نژاد در مدت باقی مانده از عمر دولتش به ویژه در عرصه اقتصادی بر طبق این دیدگاه هم مهم و تاثیر گذار خواهد بود.
نتیجه اینکه هنوز قضاوت در مورد اینکه انتخابات آینده بر دیدگاه اول (دوقطبی) یا دیدگاه دوم(چند قطبی) مبتنی خواهد بود زود است . اما بر طبق دو دیدگاه احتمال زیاد دارد که انتخابات ریاست جمهوری به به دلیل اینکه اکثریت مطلق اراء را نیاز دارد به مرحله دوم کشید شود. موضوعیت پیدا کردن دیدگاه اول یا دوم به اعلام حضور یا عدم حضور جناب اقای خاتمی وابسته شده است.